DEČIJI POREMEĆAJI GLASA
Šta je poremećaj glasa?
Poremećaj glasa može biti okarakterisan hrapavošću, zamorom glasa, periodičnim gubitkom glasa ili neodgovarajućom visinom osnovnog glasa.
Problemi glasa iako česti, nisu normalna pojava. Preko milion dece pati od poremećaja glasa širom sveta, poremećaj glasa medju školskom decom varira izmedju 6% i 23%. Respiratorni, disajni problemi mogu da nastanu zbog abnormalnog zatvaranja glasnica, pod nazivom -Paradoxical Vocal Fold Motion, koji često može uspešno da se izleči terapijom.
Šta prouzrokuje glasovne probleme?
Većina poremećaja glasa rezultat je naprezanja glasa. Primeri naprezanja glasa: vikanje, dranje, jako glasni/niski govor, nepravilno disanje, nepravilno pevanje i hronično čišćenje grla.
Zašto su naprezanja, poremećaji glasa ozbiljni kod dece?
- Mogu da utiču na njihovo prestavljanje ili socijalizaciju sa drugim vršnjacima, mogu da utiču na samouverenost, mogu dovesti do izraslina na glasnicama. Izrasline/polipi su najveći uzrok poremećaja glasa kod dece i čine oko 40% do 80% uzroka hronične promuklosti kod dece.
- Mogu da izazovu probleme dok deca glume, pevaju ili za vreme sporta.
Signali da vaše dete možda ima poremećaj glasa:
Neki od signala su: zadihanost, hrapavost, promuklost, svakodnevno naprezanje...
Promuklost/zadihanost ’’ koje je uvek bilo tu’’- navodi roditelje da pomisle da je to možda detetov prirodni glas. Drugi kažu da takav glas deteta čini ga starijim.Glas zvuči dublje nego kod drugih vršnjaka. Prisutno je naprezanje da se dostignu visoki tonovi tokom pevanja.
Laringitis – nastavljanje simptoma nakon što je disajna infekcija prošla.
Kako se glasovni problemi mogu rešiti?
Poremećaji glasa se u većinom slučaja uspešno leče. Glasovna terapija(kod logopeda-fonopeda) je najčešće prvi izbor lečenja glasovnih problema kod dece. Glasovni problemi mogu da se umanje ili čak izleče glasovnom terapijom.
Ponekad se prepisuju i lekovi koji leče alergije i disajne probleme koji mogu da uzrokuju glasovne probleme.
Koje su metode lečenja koje se koriste u terapiji glasa?
- Eliminisanje povreda glasnica koristeći glasovne tehnike (preporučene od strane logopeda).
- Korišćenje pravilnog disanja tokom govora, treniranjem glasa.
- Pričanje prilagodjenom brzinom.
- Promena jačine glasa.
- Upotreba alternativnih metoda za ispravljanje govornih mana.
- Manipulisanjem mišića izvan glasovne kutije(grkljan)
- Informisanje kako glas funkcioniše i kako hrana i piće mogu da pomognu/naštete glasu.
Prevele i priredila:
Jasmina Šišović,master def.-logoped
Tanja Lukovac, master def.-logoped
*Source: Sarah D. Melton, M.A., CCC-SLP and Shannon M. Theis, Ph.D., CCC-SLP, University of Wisconsin-Madison Medical School, 2008
**Source: Theis, S. M. (2010, November 23). Pediatric Voice Disorders: Evaluation and Treatment. The ASHA Leader.
DECA:
I RAZVOJNI POREMEĆAJI:
- Poremećaji hranjenja
- Usporen jezički razvoj
- Specifični poremećaj jezika
- Poremećaj u izgovoru glasova
- Mucanje (disfluentan govor)
- Patološki brz govor
- Poremećaje glasa (dysphonia)
- Razvojna verbalna dispraksija/apraksija
- Hiperaktivnost, impulsivnost sa ili bez poremećaja pažnje
- Autistični spektar poremećaja
- Oštećenje sluha i poremećaj govora
- Kranio Facijalni poremećaji koji se odražavaju na razvoj govora
- Traumatska oštećenja mozga
- Dečija afazija
II GENETIČKA OŠTEĆENJA KOJA UTIČU NA RAZVOJ GOVORA: RASCEP USANA I NEPCA, DOWN SYNDROME I DR. SYNDROMI
DECA I ODRASLI:
- Cerebralna paraliza (govorne smetnje kod ovih stanja)
- Traumatske povrede mozga ( govorne smetnje kod ovih stanja)
- Gubitak sluha i njegova oštećenja
- Poremećaji učenja sa:
- Disleksijom
- Specifičnim poremećajima jezika
- Poremećajima auditivnog procesiranja
- Fizičkim ometenostima
- Jezičkim kašnjenjima
- Motornnim poremećajima govora (dizartrija ili razvojna verbalna dispraksija)
- Disgrafijom, agrafijom
- Kognitivnim poremećajima komunikacije
- Pragmatskim poremećajima
III ODRASLI:
- Oboljenja motornog neurona
- Alchajmerove bolesti
- Demencije
- Hantingtonove bolesti
- Multiple skleroze
- Parkinsonove bolesti
- Traumatskih oštećenja mozga
- Psihijatrijskih bolesti
- Moždanog udara
- Laringektomije
American Speech-Language-Hearing Association ASHA